Terapia homeopatyczna polega na doborze leku lub zestawu leków, które łączą w sobie dwa elementy: dane dotyczące patogenezy objawów obserwowanych u osoby zdrowej po podaniu substancji farmakologicznie czynnej oraz obserwacje objawów klinicznych chorego pacjenta — ujmowane całościowo.
Lekarz prowadzący terapię homeopatyczną dobiera lek wzmacniający naturalne reakcje organizmu, działając zgodnie z jego kierunkiem samoregulacji i samoleczenia. W odróżnieniu od terapii tradycyjnych, które często działają przeciwstawnie do reakcji organizmu, hamując je lub blokując, homeopatia wspiera proces powrotu do równowagi.
W klasycznym podejściu alopatycznym staramy się zidentyfikować i zwalczyć czynnik etiologiczny — wirus, bakterię lub grzyb — uznany za przyczynę choroby. W terapii homeopatycznej natomiast celem jest wzmocnienie naturalnych sił obronnych i samoregulacyjnych, tak aby organizm sam potrafił przezwyciężyć chorobę, zarówno ostrą, jak i przewlekłą.
Indywidualizacja terapii to jeden z filarów podejścia homeopatycznego. Lekarz analizuje złożone zależności między reakcjami organizmu a działaniem substancji, z której powstaje lek. W ten sposób dobiera preparat, który w zdrowym organizmie wywołuje objawy podobne do tych występujących w chorobie.
Właśnie to podobieństwo objawów stanowi podstawę skuteczności homeopatii: substancja naturalnego pochodzenia, podana w odpowiedniej dawce i postaci, może stać się skutecznym lekiem.
Dla Samuele’a Hahnemanna, twórcy tej metody, było to odkrycie kluczowe: środki, które wywołują określone objawy u zdrowego człowieka, mogą leczyć te same objawy u chorego. Dlatego dwaj pacjenci z tą samą chorobą, ale różnymi reakcjami organizmu, mogą otrzymać zupełnie inne leki homeopatyczne.
Terapia homeopatyczna skupia się więc na leczeniu indywidualnego podłoża choroby, a nie tylko jej objawów. Lek homeopatyczny pełni rolę regulatora organizmu, wspierając jego naturalne mechanizmy, w przeciwieństwie do terapii klasycznej, która często wymusza lub zastępuje naturalne reakcje.